‘Zo, nu ben je wees’:

de waarheid over opgroeien als wees in Nederland

Je weet soms niet wat je moet zeggen als iemand zijn of haar ouder(s) verliest. Dat is heel begrijpelijk. Maar er leven ongeveer 34.000 weeskinderen en halfwezen (jongeren die één ouder zijn verloren) in Nederland. Dat zijn vierendertigduizend jongeren die hun best doen iets moois van hun leven te maken. Omgerekend: 3100 voetbal-elftallen. Het valt niet mee om je leven op te bouwen, als je één of beide ouders bent verloren - en daarmee de onvoorwaardelijkheid in je jonge leven. Helaas laten de praktische faciliteiten voor weeskinderen in ons land nog te wensen over.

Om die reden verscheen het boek Zo, nu ben je wees (en de Engelse vertaling, So, You're An Orphan Now), geschreven door Jojanneke van den Bosch (1975). Het geeft een inkijk in de concrete situaties waarvoor een weeskind kan komen te staan. Alle verhalen in het boek zijn autobiografisch. Het doel van dit boek is het vergroten van bewustwording over dit thema, en het op weg helpen van weeskinderen en de mensen om hen heen. Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met een praktische handreiking voor omstanders, familie, vrienden, zorgverleners en anderszins geïnteresseerden.

MEDIA

Nico Haasbroek (journalist en voormalig hoofdredacteur van het NOS Journaal) schreef op het omslag: "Van den Bosch doorbreekt taboe rond wezen." Auteur / journaliste Daan Westerink schreef op de cover: "Jojanneke laat zien dat weeskinderen niet zielig zijn (maar dat ze wel volwassenen nodig hebben)." Nico en Daan spraken tijdens de boekpresentatie. 

Reacties op Facebook, Twitter en/of GoodReads na het lezen van het boek zijn welkom.

Naar aanleiding van 'Zo, nu ben je wees' ontwikkelde Jojanneke in opdracht van het Ministerie van VWS en in samenwerking met het Nederlands Jeugdinstituut (en een team van andere experts) de Handreiking voor Nederlandse Gemeenten, over wat te doen op het moment dat een kind één of beide ouders verliest. Download hier gratis de handreiking.

Want het is al moeilijk genoeg om op te groeien zonder ouders.

TEDx TALK

Na het uitkomen van het boek gaf Jojanneke haar TEDx talk op TEDxDelft:

REACTIES VAN LEZERS

"Wat doe je als in je omgeving iemand (half)wees wordt? En: heb je als ouder er wel eens over nagedacht wat er gebeurt met je kind als je/jullie wegvallen? Vragen die zeker in je opkomen als je dit boek leest. Kortom: aanrader voor (half)wezen maar vooral ook voor ouders! No nonsense geschreven, right from the heart, en daarom juist zo indringend. Het zet je aan het denken als ouder én als mogelijk toekomstige buurvrouw/vriendin."  
- Caroline Verhees - Scheerder

"Wat een ontzettend knap eindresultaat! Heel knap hoe in ieder hoofdstuk een verhaal met een boodschap is neergezet zonder afhankelijk te zijn van een de lengte ervan. Dat maakt dat je alle verhalen in één ruk uit kunt lezen, maar het maakt het ook makkelijk het boek even weg te leggen en vervolgens op een moment dat het je uitkomt het boek weer verder te lezen. Er zijn een aantal hoofdstukken die me echt geraakt hebben. Niet alleen het verhaal, maar ook de boodschap. Het is vreselijk om je ouders te verliezen en in sommige hoofdstukken schieten die woorden regelrecht met een pijl je hart in. Geen huilboek, maar daadkrachtig met een boodschap!"
- Laura van de Beek

"Wat een respect heb ik voor Jojanneke. Wat een moed heeft zij gehad om haar verhaal zó helder en zó krachtig, en bovendien voor menigeen zó herkenbaar, op te schrijven. En te delen. Jojanneke maakt met "Zo, nu ben je wees" van het persoonlijke het publieke. Dat wat nog veel te vaak privé blijft, soms angstvallig binnen vier muren gehouden wordt, maakt Jojanneke - ik zou bijna willen zeggen, eindelijk - openbaar. Het boek werkt mijns inziens tweeledig: het is een schat aan herkenning voor hen die, helaas, in een zelfde soort situatie als Jojanneke verkeren. (...) De herkenning is zó waardevol, werkt therapeutisch bijna. Je wéét als (half)wees vaak wel dat je niet de enige bent, maar dit boek, dit verhaal, laat het je ook vóelen. (...) 

Het andere aspect van het boek is de praktische handreiking die Jojanneke, na ieder praktijkvoorbeeld, geeft aan betrokkenen. In de breedste zin van het woord. Omstanders, buren, docenten, professionals. De omgeving van een (half)wees doet vaak uit handelingsverlegenheid, of uit angst om ongewild wonden open te rijten, niets. Of minder dan een (half)wees zo hard nodig heeft. Jojanneke geeft met haar handreikingen de omgeving een ingang om en hoe zich in te zetten voor deze jonge mensen. "Zo, nu ben je wees" laat zien dat weeskinderen (juist) ook in de Westerse wereld schreeuwen om hulp. Maar vaak in stilte. Hoe meer mensen kennis nemen van de ervaringen en tips van Jojanneke, hoe meer mensen in staat zullen zijn de stilte te doorbreken. En dát kan ongetwijfeld verschil maken in zo'n jong leven."
- Kirsten Moonen

Lees meer reacties op Goodreads.com.